آیه 117 سوره انعام
| <<116 | آیه 117 سوره انعام | 118>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
محققا خدای تو خود داناتر است به حال آن که از راه او گمراه است و آن که به راه او هدایت یافته است.
یقیناً پروردگارت به کسی که از راه او گمراه می شود و نیز به راه یافتگان داناتر است.
بارى، پروردگار تو به [حال] كسى كه از راه او منحرف مى‌شود داناتر است، و او به [حال] راه‌يافتگان [نيز] داناتر است.
پروردگار تو به كسانى كه از راه وى دور مى‌گردند آگاهتر است و هدايت يافتگان را بهتر مى‌شناسد.
پروردگارت به کسانی که از راه او گمراه گشته‌اند، آگاهتر است؛ و همچنین از کسانی که هدایت یافته‌اند.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
مهتدين: هدايت قبول كنندگان. هدايت يافته گان.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ «117»
قطعاً پروردگار تو، خود به كسانى كه از راه او گمراه مى‌شوند، داناتر است و او به هدايت يافتگان (نيز) آگاهتر است.
جلد 2 - صفحه 540
نکته ها
«مَهدىّ»، يعنى كسى‌كه از ابتدا به هدايت الهى راه يافته است، مانند امامان معصوم عليهم السلام امّا «مهتدى» كسى است كه پس از ضلالت، هدايت شده باشد. «1»
پیام ها
1- بشر نيز علم دارد، امّا تنها خدا اعلم است. «هُوَ أَعْلَمُ» (ضمير «هُوَ» ميان مبتدا و خبر نشانه‌ى انحصار است.)
2- تربيت، نياز به آگاهى عميق دارد. رَبَّكَ ... أَعْلَمُ
3- با تظاهر و نفاق، خود و ديگران را مفريبيم، كه خدا همه را بهتر مى‌شناسد. هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُ ...
4- از اعلم پيروى كنيم، نه اكثريّت. وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ يُضِلُّوكَ ... إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ
«1». تفسير اطيب‌البيان.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (117)
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ: بدرستى كه پروردگار تو داناتر است به كسى كه گمراه شود از راه هدايت و ايمان وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ: و ذات اقدس الهى داناتر است به راه‌يافتگان از غير او.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (117)
ترجمه
بدرستيكه پروردگار تو او است داناتر بكسيكه گم ميشود از راه او و او است داناتر بهدايت شدگان.
تفسير
عقول ضعيفه خطاء اكثريّت را مستبعد ميشمارند و اين يكى از موارد حكومت وهم است بر عقل لذا خداوند آيه سابقه را تاكيد فرموده باين آيه كه خلاصه‌اش آنستكه خداوند از هر كس بهتر ميشناسد گمراه و مهتدى را نبايد مرعوب شهرت و اكثريت شد راهى را كه خداوند تعيين فرموده است بايد پيمود كه راه نجات و رستگارى در دنيا و آخرت منحصر بآن است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعلَمُ بِالمُهتَدِين‌َ (117)
محققا پروردگار تو او عالمتر است كساني را که گمراه هستند از راه او و او عالمتر است بهدايت يافته‌گان.
البته پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و مؤمنين بسياري از گمراهان را ميدانند و ميشناسند مثل يهود و نصاري و مشركين و مجوس و دهريين ولي بسياري هم بر آنها مخفي است مثل منافقين و اشباه آنها که ظاهرا مسلمان ولي قلبا يا منكر يا شاك يا ظان است مگر از راه وحي باو خبر رسيده باشد مثل پيغمبر اكرم صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و لكن خداوندي که از ظاهر و باطن، سرّ و علن خبير است محققا او بهتر ميداند لذا ميفرمايد إِنَّ رَبَّكَ هُوَ بسه تأكيد كلمه ان‌ّ، جمله اسميه، كلمه هو أَعلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِ در اينکه جمله دو تقدير لازم است که از ظاهر خود جمله استفاده ميشود يكي من کل النّاس يا منكم يا منك نظير (اللّه اكبر) من كل‌ّ شي‌ء علي المعروف
جلد 7 - صفحه 184
يا من ان يوصف مستفاد از اخبار، ديگر تقدير باء يعني بمن يضل عن سبيله بقرينه وَ هُوَ أَعلَمُ بِالمُهتَدِين‌َ و احتياج بتمحلات مفسرين نداريم، و تعبير بمهتدين براي اينست که فرق است بين مهديين و بين مهتدين، مهدي كساني را گويند که هدايت الهي هدايت شده چه در عالم نورانيت مثل نبيّنا محمّد صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و اوصياء او عليهم السّلام و لذا حضرت بقية اللّه (عج) را مهدي ميگويند و لكن مهتدي نمينامند يا در ابتداء امر و بالجمله روي ضلالت را نديده لذا در حق حضرت امير عليه السّلام مي‌گويي (لم يسجد بصنم قط) (لم يكفر باللّه طرفة عين) ولي مهتدي كسي را گويند که در ضلالت بود و بلطف الهي و دعوت رسول و اعانه عقل هدايت يافته مثل مؤمنين صدر اسلام که كافر بودند مسلمان شدند، ضال بودند مهتدي شدند، فقير بودند غني شدند، ذليل بودند عزيز شدند و هكذا ضعيف بودند قوي شدند مسئلة- اشخاصي که اظهار اسلام ميكنند و ما يقين نداريم که باطنا مسلمان هستند يا آنكه نفاق ميكنند تكليف ما با اينها چيست.
جواب- اما بحسب ظاهر بايد با اينها معامله اسلام كرد بدنشان را پاك دانست، ذبيحه آنها حلال است، ازدواج با آنها نمود، دختر بآنها داد از آنها گرفت، بجنازه آنها نماز كرد، غسل داد، دفن نمود، احكام ميراث بر آنها جاريست و بالجمله تا مادامي که كشف خلاف نشده احكام ظاهريه اسلام بر آنها جاريست در قرآن مجيد ميفرمايد وَ لا تَقُولُوا لِمَن أَلقي إِلَيكُم‌ُ السَّلام‌َ لَست‌َ مُؤمِناً نساء آيه 96، و اما احتياط خود را از دست ندهيد، اسرار خود را بآنها نگوئيد امانات را بدست آنها ندهيد، مقام و منصبي براي آنها قائل نشويد، حضور آنها طلاق ندهيد با آنها نماز نخوانيد، خود را دست آنها ندهيد در حديث است
(و لا تثقن‌ّ باخيك كل‌ّ الثقة فان‌ّ سرعة الاسترسال لا يستقال)
زيرا اگر نفاق آنها ظاهر شد ديگر كار گذشته و نميشود كاري كرد و بطور كلي از عقوبت نفاق گوشزد
جلد 7 - صفحه 185
آنها كنيد ببينيد قرآن مجيد چه اندازه مذمت از منافقين فرموده حتي اينكه ميفرمايد إِنَّ المُنافِقِين‌َ فِي الدَّرك‌ِ الأَسفَل‌ِ مِن‌َ النّارِ نساء آيه 144، اما اشخاص آنها را معين نميفرمايد بلي بعد از ظهور نفاق كليه احكام از آنها سلب ميشود.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 117)
از آنجا که مفهوم آیه قبل این است که اکثریت به تنهایی نمی تواند راه حق را نشان دهد نتیجه آن، این می شود که راه حق را تنها باید از خداوند گرفت هر چند طرفداران راه حق در اقلیت بوده باشند.
لذا در این آیه دلیل این موضوع را روشن می سازد که: «پروردگارت که از همه چیز باخبر و آگاه است و در علم بی پایان او کمترین اشتباه راه ندارد، بهتر می داند راه ضلالت و هدایت کدام است و گمراهان و هدایت یافتگان را بهتر می شناسد» (إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعلَمُ مَن یضِلُّ عَن سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعلَمُ بِالمُهتَدِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم